Dit is de geschiedenis van de FC Twente shirts in hoofdlijnen, voor de verhalen van specifieke shirts kun je terecht op de pagina’s met de overzichten.
1965 - 1975: de eerste shirts
Het had weinig gescheeld, of FC Twente had helemaal niet in het rood gespeeld. Oorspronkelijk was het idee om als thuisshirt een wit shirt met een groene en zwarte diagonale baan te hebben, naar de kleuren van SC Enschede en Enschedese boys. Rood was bedoeld als uitshirt. In 1965 was de eerste tegenstander in het betaalde voetbal Telstar, spelend in het wit. FC Twente moest toen noodgedwongen aantreden in het rode ‘’uitshirt’’, waarna er maar is besloten om dat als thuisshirt aan te houden. Het witte ontwerp met de groene en zwarte tinten is later nog teruggekomen bij verschillende shirts, met name rond het veertig- en vijftigjarig bestaan. Vanaf 1968/1969 zijn er andere shirts gekomen dan de twee eerste types, met name van het merk Le Coq Sportif en het merk Sparta, niet te verwarren met de voetbalclub. Bekende shirts uit deze periode zijn het oranje shirt waarin Ajax in 1968 met 1-5 is verslagen en het blauwe shirt met drie gele strepen die gedragen is tijdens de kampioenswedstrijd tegen Feyenoord in 1974, die helaas verloren werd. Deze periode wordt afgesloten met Adidas als merk, dat zijn intrede doet in 1974/1975.
1975 - 1985: anonieme shirts en intrede van de eerste sponsor
Deze periode bestaat voor
de eerste vijf jaren uit shirts van Adidas, afgewisseld met zo nu en dan een
shirt van Erima of Le Coq Sportif, wat allebei merken waren van Adidas
toentertijd. Deze jaren kun je beschouwen als het ‘’dieptepunt’’ voor shirt
liefhebbers, aangezien deze shirts bestonden uit het logo van het merk en een
rugnummer, verder niks. De thuisshirts waren dan ook niet te onderscheiden van
de shirts van bijvoorbeeld AZ en PSV,
maar ook niet van shirts van Bayern München of shirts van de vele
amateurploegen ter wereld. De tweede helft van deze periode maakt het gelukkig
nog enigszins goed, met als hoogtepunt het shirt met het logo groot op de borst
uit het seizoen 1981/1982. Dat shirt was meteen het laatste shirt voordat er
een shirtsponsor kwam, Arke werd in het seizoen 1982/1983 de eerste
shirtsponsor in de geschiedenis van FC Twente. In deze periode is er ook een
sportief dieptepunt: FC Twente speelt in het seizoen 1983/1984 in de eerste
divisie, wat overigens wel een mooi shirt met de iconische Hartman sponsor
heeft opgeleverd. Deze periode eindigt met Admiral als merk, wat tot deze dag
nog steeds shirts zijn die je zelden tegenkomt en zeer geliefd zijn bij FC
Twente fans.
1985 - 1995: witte thuisshirts en de herintrede van het logo
Deze periode bestaat uit shirts van twee merken: Adidas en Hummel. De eerste vijf jaren waren voor Adidas, de tweede vijf jaren voor Hummel. De eerste vijf jaren staan vooral bekend als de jaren waarin FC Twente opeens een wit thuisshirt had, waarvoor op de dag van vandaag nog geen verklaring is. Alleen in 1985/1986 was het thuisshirt nog rood. In het seizoen 1989/1990 is er gaandeweg weer overgegaan op een rood thuisshirt. Adidas moest vanaf 1990/1991 plaatsmaken voor Hummel, waarna het logo van FC Twente na een lange afwezigheid sinds 1973/1974 (met uitzondering van 1981/1982, 1984/1985 en 1989/1990) weer permanent op het shirt verscheen. Het Hummel tijdperk staat vooral bekend om het ‘’Schotse ruit’’ shirt, waarschijnlijk het meest geliefde shirt onder de FC Twente supporters. Een andere interessante ontwikkeling is het verschil tussen competitie shirts en Europese shirts, de UEFA begon in deze tijd met het verplichten van kleinere sponsoring op shirts voor de Europese wedstrijden, waardoor we vanaf deze periode ook een grotere verscheidenheid aan shirts krijgen per seizoen.
1995 - 2005: voor het eerst namen op de shirts
Adidas is nog steeds het merk van de shirts voor de eerste drie seizoenen in deze periode. Bijzondere shirts zijn onder andere van de UEFA Cup in 1997/1998, waar er voor het eerst wedstrijddetails op het shirt werden geborduurd en het shirt van de afscheidswedstrijd van het Diekman. Daarna volgen er 3 jaren van het merk FILA, wat weinig spectaculaire shirts heeft opgeleverd qua ontwerp, maar wel een van de bekendste shirts heeft opgeleverd uit de geschiedenis van FC Twente: het shirt van de bekerfinale uit 2001. Een ander interessante evolutie is dat er sinds het seizoen 1999/2000 spelersnamen worden gebruikt op de rug. Ook in deze periode is er een grotere hoeveelheid aan shirts, wat vooral komt door problemen rond de sponsoring in 1999/2000, dat jaar werden er maar liefst acht verschillende shirts gebruikt. Vanaf het seizoen 2001/2002 is Umbro het nieuwe merk achter de shirts van FC Twente. Bekende shirts zijn het bekerfinale shirt uit 2004 en de shirts met de paarden aan de zijkant.
2005 - 2015: intrede van ‘’badges’’ op de shirts en de gloriejaren
Deze periode staat
natuurlijk bekend om de grootste prijs uit de geschiedenis van FC Twente: het
kampioenschap van 2009/2010. Shirts uit dat jaar zijn logischerwijs ook erg
populair. Ook de shirts uit het seizoen erop, 2010/2011, zijn populair omwille
van de ‘’gouden badge’’, een goudkleurig Eredivisie logo dat clubs op het shirt
mogen dragen indien de titel in het voorgaande jaar is gewonnen. Dat brengt ons
meteen bij een ontwikkeling uit deze periode: sinds het seizoen 2005/2006
spelen alle clubs in de Eredivisie met het logo op de mouw. Vanaf 2005/2006 tot
2007/2008 was Umbro nog het merk, waarna Diadora het tijdens de gloriejaren
mocht overnemen, dat was het merk van 2008/2009 tot en met 2010/2011. Zeer
gewild is het Champions League shirt uit deze periode, omdat dat uiteraard een
eenmalige gebeurtenis is en waarschijnlijk was. Het Zwitserse merk Burrda was
in 2011/2012 het merk, maar deze samenwerking is na een seizoen stopgezet
vanwege problemen met de levering en de middelmatige kwaliteit van de shirts.
Nike is het merk voor de rest van deze periode, wat helaas hele simpele,
ongeïnspireerde shirts heeft opgeleverd. Nike leverde enkel een basispatroon in
een bepaalde kleur, waardoor vele clubs met hetzelfde shirt speelden, uiteraard
wel met andere logo’s en sponsoring. Uitzonderingen op deze regel zijn de twee
shirts ter ere van het vijftigjarige jubileum van FC Twente (waarvan er een in
de periode 2015-2025 valt). Dit is de periode met de meest gebruikte shirts,
met name door de grote hoeveelheid Europese (kwalificatie) wedstrijden.
2015 - 2025: bijzondere shirts en een blauw logo
Na één seizoen werd
afscheid genomen van Nike, waardoor er weer wat uniekere shirts kwamen. In
2016/2017, 2017/2018 en 2018/2019 was het de beurt aan Sondico. Deze shirts
werden over het algemeen wel gewaardeerd, als was er heel veel kritiek op het
uitshirt uit 2016/2017, omdat het logo hierop in het blauw was. Sindsdien is
het logo nooit meer blauw geweest. Deze periode staat ook bekend om de shirts
uit de Keuken Kampioen Divisie, waardoor FC Twente voor het eerst in dertien
jaar niet met een Eredivisie badge op de mouw speelde, maar een badge met
vermoedelijk de meest beschamende sponsornaam die een competitie kan hebben
(tenzij je de Croky cup in België meerekent). Na het kampioenschap in de Eerste Divisie kreeg FC Twente een heel uniek shirt: in 2019/2020 was het merk Kick’s
21, een merk dat in eigen beheer werd uitgegeven in samenwerking met FC Twente
legende Kick van der Vall. De samenwerking bleef beperkt tot een seizoen,
waarna Meyba haar herintrede deed in het voetbal. De voormalig sponsor van
onder andere het FC Barcelona van Maradona ging een samenwerking aan met FC
Twente om terug te keren in de voetbalwereld. Deze samenwerking
leverde een paar mooie shirts op, maar bleef beperkt tot 3 seizoenen. Met ingang
van seizoen 2023/2024 wordt Castore de nieuwe kledingsponsor.
Trivia
- FC Twente heeft in haar bestaan 210 shirts gehad.
- FC Twente heeft per seizoen gemiddeld 3.8 verschillende shirts gebruikt.
- Het seizoen met de meest gebruikte shirts was 2012/2013, toen werden er maar liefst 11 verschillende shirts gebruikt.
- Arke is het langste sponsor geweest van FC Twente, namelijk 9 seizoenen totaal.
- Amicon en Webprint zijn het kortste sponsor geweest, namelijk 1 seizoen per merk.
- Admiral, Burdda en Kick’s 21 zijn de drie merken die het slechts één seizoen als fabrikant hebben volgehouden.
- Adidas is de meeste seizoenen fabrikant geweest: 14.